İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 75  Kasım 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Ergün YILDIRIM, Banu Hatice GURCUM

NO Makale Adı
1598348971 ADIYAMAN İLİNDE KULLANILAN HALI YASTIKLARIN RENK, MOTİF VE KOMPOZİSYON ÖZELLİKLERİ

Dokuma yörenin özelliğini, kültürel değerlerini ve dokuyanın duygularını yansıtan kültürel bir resim gibidir. Halı dokumacılığı da geçmişimizi yansıtması yanında, geleneklerimizi sürdürebilmemiz ve gelecek kuşaklara bu değerleri aktarabilmemiz açısından önemlidir. Ancak kültürümüzün en önemli parçalarından olan el dokuması halı yastıkları, teknolojik gelişmeler ve değişen yaşam koşulları sonucu gün geçtikçe değerini kaybetmektedir. Günümüzde Anadolu'nun birçok yerinde, evin bir köşesine kurulan tezgâhta dokunan, oda dekorasyonunun vazgeçilmezi olduğu düşünülen halı yastıkları üretilmemektedir. El emeği olmayan fabrikasyon ürünler bu önemli üretim geleneğinin yozlaşmasına neden olmaktadır. Bin bir emekle dokunmuş el dokuması halı yastıklar eskicilere satılmakta ya da atılmaktadır. Bir daha yerine konmayacak geleneksel bir üretim çeşidi ve toplumun ortak belleğinde yer alan sembolik ifade biçimini oluşturan halı yastık üzerindeki benzersiz motif, desen ve kompozisyonların kayıt altına alınması tekstil tasarımına kaynak oluşturması açısından önemli kabul edilmektedir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı Adıyaman ili merkez ve köylerinde el dokuması halı yastıkların renk, motif ve kompozisyon özelliklerinin incelenmesi, belgelenmesi olarak belirlenmiştir. Bu araştırma tarama modelinde bir araştırma olarak yapılandırılmıştır. Araştırma evreni Adıyaman ili köyleri olarak seçilmiş ancak örneklem olarak merkez ilçeye bağlı Payamlı, Karagöl, Davuthan, Pişinik köyleri ve Güzelevler mahallesi seçilmiştir. Ziyaret edilen evlerden tespit edilen 16 farklı halı yastık incelenmiş ve renk, motif, kompozisyon konusunda bulgu sonuçları tartışılmıştır.

Anahtar Kelime: Adıyaman, halı yastık, motif, kompozisyon, tekstil