İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 65  Ocak 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Naci BAKIRCI

NO Makale Adı
1578994378 MEVLÂNA İLE OĞLU SULTAN VELED’E AİT KIYAFETLERİN YENİ BELGELERLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE KONSERVASYON ÖNERİLERİ

Konya Mevlâna Müzesi’nde Mevlâna ve oğlu Sultan Veled’e ait 21 adet kıyafet bulunmaktadır. Bu kıyafetler Mevlevilik Tarikatı ve Türk Kumaş Sanatı tarihi bakımından çok kıymetlidir. İlk kez bu kıyafetleri müzenin Kurucu Müdürü Mehmet Yusuf 1930 yılında hazırladığı Müze Rehberi kitabında yayınlayarak bilim dünyasına tanıtmıştır. Uzun bir aradan sonra Mehmet Önder bu kıyafetleri hem kitabında hem de ayrı olarak yayınladığı makalesinde ele almıştır. Türk kumaşları üzerinde çalışma yapan araştırmacılar bu kıyafetlerin Selçuklu döneminden kalmış ve Mevlâna’ya ait oldukları konusuna şüphe ile yaklaşmışlardır. Ancak, bu şüpheleri çözmek için herhangi bir çalışma da yapılmamıştır. Bu iki çalışmadan sonra Türk kumaş sanatı hakkında birçok araştırma yapan Nurhan Atasoy, tarikat kıyafetlerini tanıtan kitabında Mevlevi kıyafetlerini tanıtırken bu kıyafetleri de incelemiş bazılarının çizimlerini çıkartmış, hırkaların Topkapı Sarayındaki hırkalarla benzerlik gösterdiğini ifade ederek bunların saraydan hediye olarak gönderilmiş olabilecekleri üzerinde durmuştur. Yeni yayınlanan müze demirbaş defterleri ile Konya’da yaşamış devlet adamlarından Hafız Zühtü Efendi’nin hatıratı yayınlanınca bu kıyafetler hakkında yeni bilgiler ortaya çıkmıştır. Bu iki kitapta yer alan bilgiler, giysilerin Mevlana’ya ait olduğunu göstermektedir. Bu bilgiler ışığında kıyafetlerin yeniden ele alınarak Türk kumaş sanatının erken örnekleri ve türleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Mevlevi dedelerinin bu elbiseleri her gün sabah giyip zikir yaptıklarını bu nedenle kıyafetlerin çok yıpranmış olduğunu Zühtü Efendi eserinde anlatmaktadır. Müze Müdürlüğü tarafından yıpranmış olan bu kıyafetlerin bakım ve onarım çalışması başlatılmış bulunmaktadır.

Anahtar kelimeler: Mevlâna’nın Kıyafetleri, Selçuklu Kumaşları, Hafız Zühtü Efendi