İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 10, Sayı 77  Ocak 2021  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Zeynep GÜRAY CAN

NO Makale Adı
1569831992 ERWİN PANOFSKY’NİN İKONOGRAFİK VE İKONOLOJİK ELEŞTİRİ YÖNTEMİNE GÖRE KURT SCHWİTTERS’İN “THE HİTLER GANG” ADLI YAPITININ ANALİZİ

Bu çalışmada, Dada akımı sanatçılarından Kurt Schwitters’in 1944 tarihli “The Hitler Gang” adlı kolaj çalışması, 20. yüzyılda sanat tarihçisi Erwin Panofsky tarafından geliştirilen “ikonografik ve ikonolojik eleştiri yöntemi” temel alınarak analiz edilmiştir. Panofsky’nin bu yöntemine göre söz konusu eser, doğal anlam (olgusal ve ifadesel anlam), uzlaşmalı anlam (ikincil anlam) ve içsel anlam (içerik) olmak üzere üç ayrı aşamada incelenmiş; bu yöntem ile eserin, izleyicisi tarafından daha anlaşılır olması hedeflenmiştir. Doğal anlamı bulabilmek için, eserde yer alan görsellerin kompozisyon içerisindeki konumları ve ifadeleri incelenmiş; uzlaşmalı anlamı bulabilmek için, yapıtın işaret ettiği noktalara gidip görsellerin birbirleri ile olan ilişkisi irdelenmiş ve bu ilişkiyi açıklama adına çeşitli kaynaklara başvurulmuş; içsel anlamı bulabilmek için ise hem sanatçının hayatı hem de eserin yapıldığı dönemin koşulları incelenmiştir. Panofsky, eserin asıl anlamını içsel anlamın verdiğini söylemektedir. Eserin tekniğinin de yapıldığı dönemi ifade etmede etkili olduğu söylenebilir. Schwitters’in kullanmış olduğu kolaj tekniğinin savaşın yarattığı yıkımla özdeşleşmesi söz konusudur. “The Hitler Gang” adlı kolaj, adından da anlaşılacağı üzere diktatör Adolf Hitler’e ve çetesine vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada, Schwitters’in eseri aracılığıyla I.ve II. Dünya Savaşları sırasında Hitler’in uygulamış olduğu politikaların sanatı ve sanatsal algıyı nasıl değiştirdiği üzerinde de durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Erwin Panofsky, Sanat Eleştirisi, İkonografi, İkonoloji, Kurt Schwitters, The Hitler Gang