İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 59  Temmuz 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Burcu GÜNAY KAYGUSUZ

NO Makale Adı
1566407636 KUMAŞ ÜZERİNE İŞLENEN HİKAYELER

Bu araştırmanın amacı, gündelik hayatta yer bulan nesnelerin, anlam katmanlarını zenginleştirerek; sanatın direk malzemesi haline geliş serüvenini yansıtmaktır. Sanat pratiklerini ortaya koyarken malzeme dili olarak kumaş ve dokuma unsurlarına yönelen çağdaş sanatçılar araştırmanın ana eksenini belirlemektedir. Gündelik hayat nesneleri sanatta ilk olarak yirminci yüzyılın başında kübist kolaj ve iki boyutlu yüzey kurgulamaları olarak karşımıza çıkarken; özellikle 1960’lardan itibaren bu nesneler sanatçılar tarafından kavramsal boyutta ele alınmaktadır. Saten perde, pazenden yapılmış elbise, üzerine kaneviçe işlenmiş yastık örtüsü gibi kumaş ve kumaş üzerine yapılan dokumaların; çağdaş sanatta yeniden üretim örnekleri oldukça geniş bir sanatçı yelpazesine sahipken; bu malzemeleri sanatının ana eksenine yerleştiren çağdaş sanatçı Gözde İlkin üzerinden, okumalar yapılmaktadır. Üretim sürecinde nispeten "eve" ait olan kumaşları ele alan İlkin, cinsiyet, beden ve kendi hikayesini yansıtırken; feminist bir yaklaşımı da içerisinde barındırmaktadır. İlkin’in sembolik ve soyut formlarla birleşen figürleri kimi zaman aile fotoğrafı çekilen bir sahnenin güncel yorumu kimi zaman ise toplumsal ve politik bir alanın, çatışmaların, iktidar tanımlamalarının, toplumsal cinsiyetin taşıyıcılarıdır. Bu anlamda araştırma, "el işçiliği", olarak tanımlanan ve gündelik beceri olarak kabul görmüş kumaş üzerine uygulamaları, çağdaş sanata taşıyan sanatçılar üzerinden ele alacaktır. Bu izlekte, sanatçıların beslendiği feminist kuram ve sanatçı yaşanmışlıklarına değinilerek, her biri yeni yaşam alanına dönüşen kumaş parçalarının, yumuşak yapısına karşıt kimi zaman üzerinde barındırdıkları sert toplumsal mesajlar yorumlanmaya çalışılacaktır.

Anahtar kelimeler: kumaş, feminist sanat, cinsiyet, kimlik