İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 59  Temmuz 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Gülşah BAYRAKTAR

NO Makale Adı
1545252953 SANATTA SOSYAL BİR ORGANİZMA: EŞYA

Zamanın ortağı ve geçmişin delili olan eşya sanatçı için yeni bir deneyim alanı olmuştur. Eşyanın kültür, kimlik ve topluma ait izler taşıması onun bir belleği olabileceği fikrini kuvvetlendirmiştir. Bu düşünce sanatçıların eşyaya daha çok odaklanmalarını gerektiren eylemi harekete geçirmiştir. Sanatçı eşyanın mevcut ve yan anlamlarının arayışı içine girdiği andan itibaren onu sosyal bir öğe olarak yapıtlarında işlemiştir. Eşyayı bir bellek hazinesi olarak kabul eden bu dil, postmodernizmin sanatı kendi çerçevesi dışındaki konulara yönlendirmesi ile ortaya çıkmıştır. Sanatta kırılmaya sebep olan bu değişim sanatçının eşyayı merkezine almasını da tetiklemiştir. Bununla birlikte Marcel Duchamp ve Joseph Beuys’u takip eden sanatçıların sürece katkısı bu oluşumu destekleyip hızlandırmıştır. Bu çalışmada amaç eşyayı belleğin temsili yerine koymuş günümüz yapıtlarından birkaçını incelemektir. Ele alınan sanat yapıtlarında eşyanın kültürün, kimliğin ve toplumun bir aynası olarak ifade bulduğu görülmüştür. Burada sanatçıların kendi kültür ve öz kimliklerini korumaya yönelik ortak bir dil kullandıkları tespit edilmiştir. Eşyanın bir çapa gibi bireyleri geçmişe, kültürlerine ve değerlerine demirleyen bir imge olduğu anlaşılmıştır. Sanat ise bu farkındalığı sağlamaya çalışan tarafta yer almıştır. Sanatçının da bir arkeolog gibi kazı yapmaya yönelik bir tavır benimsemesi eşyanın üzerindeki tozu kaldırmıştır. Netleşen bu resim insanlara varoluşlarını yeniden gözden geçirebilecekleri önemli stratejik bakış açıları sunmuştur.

Anahtar kelimeler: Sanat, sosyal organizma, eşya, bellek, kültür, kimlik, toplum