Protesto, genellikle yürüyüş, miting ve basın açıklaması gibi kalıplarıyla öne çıkan bir ifade biçimi olarak görülse de yaratıcı ve protest içeriğini arttırdığı alternatif yöntemler de kullanır. Sanatsal dil, tarih boyunca yalnızca bireysel bir ifade aracı değil, aynı zamanda toplumsal değişimin güçlü bir temsilcisi olarak da işlev görmüştür. Toplumsal direniş ve protesto bağlamında sanat, yaratıcı bir etki alanı oluşturur. Bu bağlamda, sanat ve protesto ilişkisi, geleneksel yöntemlerin ötesine geçerek etkili bir anlatım dili meydana getirir. Bu ilişkiden hareketle; kukla bir form olarak, protesto sanatının güçlü örnekleri arasında yer alır. Çalışmanın konusunu oluşturan, ‘Ekmek ve Kukla Tiyatrosu’ gibi kolektifler, kuklayı bir eğlence aracı değil, toplumsal eleştiri için bir ifade formu haline getirmiştir. Çalışma türü ve içerik bakımından niteldir. Çalışmaya yönelik veri toplama yöntemi olarak doküman inceleme yöntemi yapılmıştır. Elde edilen veriler var olan basılı kaynaklara ek olarak internet dokümanları ile de desteklenerek bir literatür taraması yapılmıştır. Bu araştırmada kuklanın tarihsel gelişimi içerisindeki çeşitli süreçleri ve protesto kavramı ele alınmıştır. Betimsel araştırma metodunun kullanıldığı bu makalede Ekmek ve Kukla Tiyatrosu örneğinden yola çıkarak detaylandırılan ve kukla ile protesto arasındaki ilişkinin somutlaştırılması sağlanmıştır. Kukla, savaş karşıtı hareketlerden çevresel adalet ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelelerine kadar pek çok alanda etkili bir araç olarak kullanılmıştır. Sanatsal yöntemlerin kullanımı, protestoların bir ifade biçimi olmanın ötesinde, toplumsal talepleri geniş kitlelere duyurma ve kolektif bilinci oluşturma görevini de üstlenmiştir. Bu çalışma kukla ve protesto arasındaki ilişkilere örneklerle ele alarak açıklamayı amaçlayan bir akademik katkıdır.

Anahtar Kelimeler: Kukla, Protesto, Propaganda, Sanat, Toplum, Tiyatro