İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 14, Sayı 119  2025/4  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Banu YÜCEL, Zeynep TUNÇEL KAHYAOĞLU

NO Makale Adı
1720004708 GÜNÜMÜZ YERLEŞTİRME SANATINDA TEK RENK UYGULAMALAR

19. yüzyıl sonlarından itibaren yaşanan birçok toplumsal yenilik sanat ortamını etkilemiştir. 1789 Fransız İhtilali ile birlikte toplumun birçok kesimi yeni sorgulamalara girmiştir. Yönetim şekillerinden bireysel hakların farkındalığına dair değişimler sanata da farklı bakış açıları kazandırmıştır. Bu yeniliklerin en başında sanatçıların yapıt üretirlerken kazandığı özgürlük alanı gelir. Sanatçı artık herhangi bir otoriteden sipariş almak yerine kendi konusunu kendisi seçme hakkına kavuşmuştur. Böylelikle sanatın sorgulama alanı genişleyerek modernizmin ilk adımları atılmaktadır. Romantizmle birlikte sanatçı, deneyimlediği duygulardan doğaya bakış açısına kadar birçok konuyu sanat yapıtlarına dahil ederek yepyeni bir anlayışın içine girmişlerdir. Modernist anlayışın başladığı 19. yüzyıl sonları sanatçı atölyesinden çıkarak doğayı gözlemleyerek resim yapmış ve izlenimcilik akımını oluşturmuştur. Işığın renk üzerindeki etkisini keşfeden sanatçı bu durumu resimlerine yansıtmayı amaçlamıştır. Bunun sonucunda sanatçı biçimi geri plana atarak nesnenin ve figürün yavaş yavaş yüzeyde belirsizleştirme eğilimine yöneltmiştir. Modernizm sanata bakış açısını değiştiren bir sürecin başlangıcı olmuştur. Bu değişen bakış açısı sanat yapıtının ve sanatçıların yüceleştirilmesiyle birçok tartışmanın zeminini de hazırlamıştır. Sanatın metalaşmasına yönelik eleştirilerin sesi yükselirken sanatın protest bir hal almasına sebep olmuştur. İki büyük dünya savaşı yaşayan Avrupa’da toplumsal hayat bir enkaza dönüşmüşken sanatın merkezi buradan Amerika’ya taşınmıştır. Sanatın özgür alanı için her imkanını sanatçılara özgürce sunan bu ortam sanat nesnesinin de başlı başına değişimine olanak tanımıştır. 1960’dan sonra hızla değişen sanata bakış açısı, Modernizmin sanatçılara, sanat mekânlarına ve yapıtlarına yüklediği anlama bir tepki olarak baş göstermiştir. Sanat mekânı, sanat nesnesi ve izleyiciyi sanat çalışmasının içine dahil ederek yeni ifadelere olanak tanımıştır.
Bu yeni ifadelerden biri yerleştirme sanatıdır. Mekân ve izleyici yerleştirme sanatında sanat nesnesinin tamamlayıcılarındandır. Bu çalışmada mekân düşünülerek oluşturulan enstalasyon çalışmaları içinde tek renk birimlerden oluşan yerleştirmelerin bir kısmı incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yerleştirme Sanatı, Güncel Sanat, Tek Renk Sanat Anlayışı