İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11 Sayı 100  2022/12  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Erdem OĞUZ

NO Makale Adı
1674740225 SANATIN SERİ ÜRETİMİ: ÇAĞDAŞ SANAT FABRİKALARI

Sanat eserleri, tarih boyunca sıklıkla, meta olarak da kabul edilmiştir. Ancak eskisinden farklı olarak, günümüz sanat piyasası sadece öne çıkmış sanat eserlerinin değerlendiği bir borsa olmanın ötesine geçerek, sanat eserinin(!) henüz tasarım aşamasında bir meta olarak planlandığı ve üretim bandından çıktığı anda küresel ekonominin elit metalarından biri olarak piyasaya sürüldüğü, özel bir ekonomi alanına dönüşmüştür. Bu dönüşümün üretim halkasını oluşturan ve artık fabrika olarak nitelenebilir hale gelmiş olan büyük sanat stüdyoları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Sanatın fabrikada üretilmesi olgusundaki ironi ve hatta sanat ve üretim kavramlarının yan yana kullanılmasındaki aykırılık üzerinden Jeff Koons, Damien Hirst, Takashi Murakami, Anish Kapoor, Ahmet Güneştekin gibi “fabrika” sahiplerinin üretim sistemleri ve ürettikleri işlerin “ne”liğini tartışmaya açmak amaçlanmıştır. Sanatta seri üretim metotlarına yönelmenin nedenleri ve sonuçları da araştırılarak, ‘Sanat Fabrikası’ gerçekliğinin betimlenmesine çalışılmıştır. Ayrıca bu imalathanelerde çalışarak sanatsal yeteneklerini başkasının sanatını yaratmakta kullanan sanatçıların emeklerinin, Kant’ın ifadesiyle “ücret-sanat” ya da zanaat olmaktan bir farkı olup olmadığı da irdelenerek, bu piyasa odaklı düzende günümüz sanatının işleyişi ve günümüz sanatçısının bu işleyişteki emekçi rolü gösterilmek istenmiştir.