Bu çalışmanın amacı, Aziz Nesin'in kısa öykülerinin İngilizceye çevrilerek derlenmesinden oluşan “Laugh or Lament” adlı eserin düşüncenin dolaşımına nasıl örnek olabileceğini göstermektir. Çalışmanın temel sorusu, kısa öykülerdeki hicivlerin çevrilmesi ve Aziz Nezin'in üslubuyla (olmayan) bir düşünce dolaşımı üzerine kuruludur. Farklı kuramsal bakış açılarıyla, Aziz Nesin'in hiciv üslubunun çevirilerini ele alan makale, düşüncenin çeviri yoluyla dolaşımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Aziz Nesin, hicivli diliyle ikiyüzlülüğün saçmalığını, toplumdaki yozlaşmayı, aşırı bürokrasinin insanlıktan çıkarıcı etkisini, yaşamdaki beklenmedik sorunları ve kültürel olan çözüm önerilerini hedefler. Edebiyat tarihi boyunca bilindiği gibi, en iyi hiciv eseri, okuyucuyu, yazarın amaçlarını anlamalarını sağlayarak kışkırtmalıdır. Aziz Nesin hedef kitlesi tarafından Türkçede çok iyi anlaşılmıştır. Yazarın eserleri yazıldığı dönemde ve günümüzde halen popüler edebiyat eseri statüsündedir. Ancak Aziz Nesin’in hikâyeleri sadece mizah duygusundan ibaret değil, aynı zamanda göndermelerle doludur. Nitekim Lawrence Venuti'nin (1998) Çeviri Skandalları (The Scandals of Translation) adlı eserinde belirttiği gibi, Aziz Nesin'in incelenen öykülerinin popüler yazın eserleri arasında yer aldığı düşünülerek, farklı bir dil ve kültürde benzer bir performansı gerçekleştirmesi ümidiyle kısa öykülerin çevirisinin, okuyucunun hâlihazırda sahip olduğu edebi, ahlaki, dini veya politik değerleri güçlendirmesi beklenir. Hikâyelerin çevirileri incelendiğinde, çevrilen eserin kaynak metinde yazarın oluşturduğu benzer hiciv amaçlarına sahip olmadığı görülmüştür. Ancak, düşüncenin dolaşımın çeviri, hiciv ve bilginin dönüşümüyle tamamlandığı söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Lawrence Venuti’nin “popüler yazın” kavramını kullanarak ve “popüler yazın” özelliklerini esas alarak çevirmenin tercihlerini analiz etmektir. Bu bakış açısı, çevirmenin tercihlerini anlamak için kapsamlı bir fikir sunabilir. Diğer yandan, düşüncenin dolaşımına bir örnek oluşturması maksadıyla, çevirinin bu “dolaşımı” nasıl etkilediği de bu çalışmanın kapsamında ele alınacaktır.
Anahtar Sözcükler: Aziz Nesin, popüler yazın, düşüncenin dolaşımı, hiciv