İnsanın ilk çağlardan günümüze değin takı tercihleri, dönemin koşullarına ve toplulukların kültürlerine göre değişiklik göstermiş olsa da teknolojik gelişimlerle takı tasarım olgusu zamana ayak uyduran ve onu kucaklayan ender zanaat ve sanatlardan biridir. Arkeolojik bulgular yoluyla öğrenilen dönemin teknolojik imkânlarına göre basit el işleme aletlerinden, günümüz modern işleme makinelerine kadar kuyumculuk ve takı tasarım uygulamaları tüm zamanların kadim el sanatıdır. Kuyumculuk uygulama ve süsleme tekniklerinin yanında, takı tasarımının vazgeçilmez yegâne süsleme materyali olan değerli ve yarı değerli süstaşları da her dönemde yerini korumuştur. Takı; inanç, süslenme ve statü amacıyla her dönemde varlığını sürdürmüştür ve bu temel gerekçelerin yanına yenileri de eklenerek varlığını sürdürmeye devam edecektir. Süstaşının serüveni antik dönemlerde ilkel işleme teknikleri (lapideri) ile başlayıp; yakın tarihimizde değişen teknolojik koşullar gereği işleme ve süslemenin yanında, değerli madenlerle üretilmiş takılarda kullanılan mücevher taşları için; gerçek, taklit ve sentetik ayrımına da gereksinim duyulmuştur. Bu gereksinim süstaşları için lapiderinin yanında tahripsiz gemolojik analiz uygulamalarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışma ile süstaşının jeolojik oluşumundan, antik uygarlıklara ve günümüze kadar geçen sürede ve yakın tarihteki, süstaşı işleme ve inceleme yöntem ve tekniklerinin kuyumculuk ve takı tasarımındaki yeri ve önemi araştırılmıştır. Değerli ve yarı değerli süstaşlarının lapideri ve tahripsiz gemolojik analiz uygulamalarının; geçmiş, günümüz ve yakın gelecekteki serüveni ortaya çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kuyumculuk, Takı Tasarımı, Süstaşı, Lapideri, Gemoloji, Antik Dönem