İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 96  2022/8  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Ceylan SEBİK GÜNDÜZ

NO Makale Adı
1660058264 KAVRAMSAL SANATTA DIŞAVURUM OLGUSUNUN PROJEKTİF TEKNİKLERLE ÇÖZÜMLENMESİ

Bu araştırmada kavramsal sanat üretiminde dışavurum olgusunun projektif tekniklerle çözümlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda; kavramsal sanat üretim sürecinde dışavurum olgusunun, eser üretim öncesi, sırası ve sonrasında teknik ve duygusal yansımalar nasıldır? ifadesi araştırmanın problem cümlesi olarak belirlenmiştir. Katılımcılar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Resim bölümü 4. Sınıf öğrencisi olan sekiz öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma konusunun tamamen sübjektif veriye dayalı olması dolayısıyla nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak yapılandırılmış derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Toplanan veriler fenomenolojik analiz ile detaylandırılarak bulgulara ulaşılmıştır. Bu doğrultuda toplanan tüm verilerin betimsel indekslere aktarılmasının ardından elde edilen, kavramsal sanat üretim sürecinde dışavurum olgusu kategorisini; eser üretim öncesi, eser üretimi sırasında ve eser üretimi sonrasında teknik ve duygusal yansımalar şeklinde üç tema oluşturmuştur. Eser üretimi öncesi duygusal ve teknik hazırlık temasını; kavram arayışı, kullanılacak malzeme belirlenimi ve mental hazırlık şeklinde üç kod oluşturmuştur. Eser üretimi sırasındaki duygusal ve teknik tespit temasını; kavram sorgulaması, kavrama bağlılık ve duysal etkilenim şeklinde üç kod oluşturmuştur. Son olarak; Eser üretimi sonrasındaki duygusal ve teknik yansımalar temasını ise; kullanılan tekniğin anlatıma uygunluğu, bireysel/toplumsal ifadede yaşanan zorluklar, eser üretimi sonrası yeterlik duygusu ve öz değerlendirme şeklinde dört kod oluşturmuştur. Elde edilen bulgulara dayanarak, kavramsal sanatta dışavurum olgusunun nitelik ve nicelik olarak bir eserde görünür hale gelmesi sanatçının, salt sanatsal yeti ve yeteneği ile değil; psikolojik, sosyolojik ve ekonomik şartları dahilde şekillendiği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Dışavurumcuk, projektif yansıtma teknikleri, sanatta kavram arayışı, sanat psikolojisi