Ortodoksların benimsediği 12 Bayram sahnesinin 8. Sırasında yer alan Çarmıhta İsa sahnesi Bizans resim sanatına sıklıkla konu olmuştur. Bu kompozisyon merkezde çarmıha gerilmiş olan İsa ve çevresinde teolojide olayın tanığı olan figürlere yer verilerek oluşturulur. Çarmıhın iki yanında diğer figürlerden daha küçük boyutlarda betimlenmiş olan Longinos İsa’nın gövdesine mızrak saplarken, Esopos İsa’ya ucuna ekşi şaraba batırılmış sünger takılı olan bir sopa uzatır. Sahnenin solunda Meryem Ana ve / veya Üç Meryem (Mürlü Kadınlar), sahnenin sağındaysa İncilci Yahya ve İsa’nın ölümüne tanıklık ederken “O gerçekten Tanrı’nın oğluydu” sözünü söyleyen Yüzbaşı tasvirine yer verilir (Matta 27:54). Bazı yapılarda bu sahnenin İsa ile aynı anda çarmıha gerilen haydutlar Gestas ve Dysmas tasvirleri ile sonlandığı görülür. Üslupsal değişimler bir yana, bazı yapıların ikonografisinde teolojideki anlatımlardan farklı anlayışlar da karşımıza çıkar. Bahattin Samanlığı Kilisesinde yer alan Ekklesia personifikasyonu İsa’nın yarasından akan kan ve suyu bir kalise doldurmaktadır. Çavuşin Nikephoros Phokas Kilisesinde (Büyük Güvercinlik Kilisesi) Meryem Ana ve İncilci Yahya ile beraber Petrus’un tasvir edilmesi önemli bir orta çağ draması olan “Christos Paschon” ile ilişkilendirilir. Pürenli Seki Kilisesi ve Kokar Kilisede Kayafa tasvirine yer verilmesi İsa’nın ölümünde son kararı veren Pilatus’a rağmen, başrahibin İsa’nın ölümünden sorumlu tutulması ile açıklanmaktadır. Bununla beraber teolojide yer alan ancak resim sanata yansımayan perdesi yırtılmış tapınak tasvirinin Tokalı Yeni Kilisede karşımıza çıkması önemli bir detaydır.
Anahtar Kelimeler: Kapadokya, Bizans, Fresko, İsa, Çarmıh