İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 94  2022/6  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Turan SAĞER, Yasemin KARATAŞ

NO Makale Adı
1653810365 CİNSİYET FAKTÖRÜNÜN ÇALGI TERCİHİNE ETKİSİ: ÇALGI-CİNSİYET PROFİLİ HARİTASI

Çalgı tercihi aşaması bireylerin çalgı icrası konusunda en temel adımlarından biri olarak görülmektedir. Çalgı tercihini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır ve bunlardan biri de cinsiyet faktörüdür. Cinsiyet özelliklerine göre çalgı tercihi yapılması, çalgılara toplumsal olarak atfedilen cinsiyet özelliklerinin bulunması ve çalgıların dişil ya da eril oluşu çalgı seçimini etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda kadınlar kadın kimliği ile ilişkilendirilen çalgıları kullanmayı tercih ederken, erkekler ise erkek kimliği ile ilişkilendirilen çalgıları kullanmayı tercih etmektedirler. Çalgıların kadınlık ve erkeklik ile ilişkilendirilmesi çalgı tercihini de etkileyebilmektedir. Araştırma kapsamında Türkiye’de lisans düzeyinde eğitim veren kurumlarda öğrenim gören öğrencilerin seçtikleri çalgıları cinsiyet bağlamında belirlemek ve çalgı-cinsiyet profili haritası oluşturmak adına 7’si batı müziği eğitimi veren ve 10’u Türk müziği eğitimi veren kurumdan çalgı-cinsiyet verileri toplanmıştır. Elde edilen veriler kız ve erkek öğrenci sayılarının birbirlerine oranları bakımından incelenmiş ve karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca verilerin basit frekans dağılımları (f), yüzdelik değerleri (%) ve birbirlerine olan oranları hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; çalgı-cinsiyet profiline ilişkin olarak üniversitelerden elde edilen veriler doğrultusunda piyano, keman, viyola, viyolonsel, obua, flüt, klasik kemençe, kanun, kemane gibi çalgıların çoğunlukla kadınlar tarafından tercih edildiği; kontrbas, klarnet, fagot, trombon, trompet, tuba, gitar, bağlama, klarnet, ney, kaval ve tanbur gibi çalgıların ise çoğunlukla erkekler tarafından tercih edildiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çalgı Tercihi, çalgıların cinsiyetleştirimesi, çalgı-cinsiyet profili