İzleyicinin sanata katılımının ilk örnekleri 20. yüzyılın ikinci yarısına işaret eder. Modern sanat dönemi içerisinde sınıflandırılan bu yenilikçi süreçte sanat yapı ve yön değiştirmeye başlar. Sanatın tamamlayıcı unsuru olan izleyici, zaman içerisinde sanatla bir bütün olarak evrimleşir. Bir nevi bölünerek çoğalan sanat/sanatsal obje, sanatçıya ait olmaktan öteye giderek varoluşuna ziyaretçisini de ortak eder, diğer taraftan da somut obje tanımlamasını yıkarak, koruma altındaki varlığını özgürleştirir. Sanat artık salt görülüp seyredilebilen bir nesne değil; bir kavram, bir hareket, bir ses ya da ışık benzeri unsurlar halinde algılanan, duyular arası ve deneyim odaklı bir yapıya kavuşur. Bu sürecin en güçlü tetikleyicisi olan teknoloji ise, hem sanatsal ifade, hem ortam olarak sanatın kolektif yönünü daha da belirginleştirir ve sanatı etkileşimli, paylaşımcı, çok boyutlu hatta kişiselleştirilebilen bir forma evirir. Yaşanan bu gelişmeler deneyimin artışıyla beraber izleyici memnuniyetinin yükselişine de etki eder. Bu bilgiler ekseninde gerçekleştirilen araştırma, dijital sanat ve izleyici ilişkisini değerlendirmek amacıyla temellenmiş, dijital sanat literatürüne güçlü bir alan açan Refik Anadol’un “Makine Hatıraları: Uzay” sergi örneklemi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda araştırmada anket yöntemi kullanılarak, ziyaretçinin sergi esnasında yaşamış olduğu deneyimin: “Düşünceye Dayalı, Heyecan Verici ve Sosyal Deneyim” boyutları üzerinden değerlendirilmesi hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dijital sanat, ziyaretçi deneyimi, teknoloji ve sanat, disiplinler arası sanat