İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 91  2022/3  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Süleyman Barış DEMİRDİREK

NO Makale Adı
1650891077 TARİHSEL SEYİR İÇERİSİNDE KLASİK TÜRK MÜZİĞİ İSİMLENDİRMELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Klasik Türk Müziği, Osmanlı coğrafyasının geniş kültürel yelpazesinin eseri olarak günümüze ulaşmıştır. Klasik Türk Müziği’ni ifade etmek için kullanılan birçok isim bu geniş kültürel yelpazenin içerisinde yaşayan toplumla ve toplumun tarihsel süreç içerisindeki değişimlerinin, yeniliklerinin ve müziğinin kullanım pratikleriyle ilişkisinin eseridir. Bu çalışma, Klasik Türk Müziği’nin isimlendirmelerini, toplumun tarihsel süreç içerisindeki değişimleri; bu değişimlerin temelinde, müziğin toplumla olan ilişkisi ve Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş sürecindeki ideolojik tartışmalar ekseninde inceleyerek, Klasik Türk Müziği üzerine yapılan çok çeşitli isimlendirmelerin sebeplerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmadaki asıl niyet, Klasik Türk Müziği için hangi ismin kullanılacağına dair bir öneride bulunmak değil, bu müziği ifade etmek için kullanılan çok çeşitli isimlerin ortaya çıkış süreçleri ve sebepleri hakkında fikir sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda var olan durumun ortaya konulması hedeflendiği için tarama modeli kullanılmıştır. Veriler, kaynak tarama ve doküman inceleme veri toplama teknikleri kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile bulgulara dönüştürülmüş ve yorumlanmıştır. Ortaya koyulan bulguların yorumlanması sonucu, Klasik Türk Müziği’ndeki isimlendirme çeşitliğinin, tarihsel süreçteki değişimlerden, toplumun müzik pratiklerinin çeşitliliğinden ve Osmanlı’nın son dönemindeki gelişmeleri ile erken Cumhuriyet döneminde Klasik Türk Müziği’ne karşı oluşturulan ideolojik cephenin söylem ve yaptırımları sonucu ortaya çıkan süreç kaynaklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Müziği, İsimlendirme, Osmanlı/Türk Müziği, Erken Cumhuriyet Dönemi, Batılılaşma, Modernleşme