İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 92  2022/4  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Kerim ALTINÖRS, C. Bülent ERGÜDEN

NO Makale Adı
1649107040 ISAAC ALBENİZ’İN ASTURİAS BAŞLIKLI SOLO PİYANO ESERİNİN GİTAR TRANSKRİPSİYONLARINDA DÖNEMSEL VE STİLİSTLİK FARKLILIKLAR

Bu çalışmada Isaac Albeniz’in klasik gitar repertuvarında önemli yeri olan solo piyano eserlerinden Asturias’ın, Romantik ve Modern gitaristlerin farklı bakış açılarıyla yaptığı transkripsiyonlar karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Leyenda ve Prelude olarak da bilinen bu eser transkripsiyon olmakla birlikte klasik gitar repertuarında transkripsiyonu en çok yapılan ve çalınan eserlerden biridir. Her ne kadar en çok çalınan ve bilinen Asturias transkipsiyonu Romantik Tarrega ekolü temsilcilerinden Andres Segovia’ya ait olsa da ilk transkripsiyon gitarist-besteci Severino Garcia Fortea tarafından yapılmıştır. Çalışmada 19. yüzyılda transkripsiyon geleneği ve günümüze dek farklılaşan bakış açıları dönemsel ve stilistlik olarak ele alınmıştır. Romantik Tarrega performans anlayışı sonrası gitarda Julian Bream ve John Williams ile kırılan, “tarihsel farkındalıklı performans” anlayışını da temel alan Modern performans anlayışının öne çıktığı dönemde farklı anlayışla çok sayıda transkripsiyon yapılmıştır. Romantik anlayışı benimseyen gitaristlerin besteci-gitarist özellikleri ve subjektif yorum anlayışlarının aksine Modern anlayışta besteciye, stile daha sadık çalım anlayışı, teknik ve duate anlayışlarındaki farklı yönelişler ön planda tutulmuştur. Çalışmadaki transkripsiyonlar bu özellikler kullanılarak karşılaştırmalı analiz yöntemi ile incelenmiştir. Analizlerde orijinal piyano notası da dikkate alınmış, transkripsiyonlardaki nota değişiklikleri, dinamikler, metrik değer farklılıkları, artikülasyon ve uygulanan farklı teknikler ölçüt olarak kullanılmıştır. Romantik dönem gitaristleri Severino Garcia Fortea, Andres Segovia, Modern dönemden ise David Russell, Margarita Escarpa, Manuel Barrueco transkripsiyonları örnek olarak seçilmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda gitarda Asturias yorumlarında ve transkripsiyonlarında gitaristlere yeni perspektifler açacağı öngörülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Isaac Albeniz, gitar transkripsiyonu, romantik performans, modern performans