İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 91  2022/3  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Yelda GÜRLEK

NO Makale Adı
1648209495 SCRIPTORIUM’DAN BEYTÜ’L HİKME’YE: GÜLÜN ADI IŞIĞINDA ORTA ÇAĞ ELYAZMALARI

Gülün Adı, Umberto Eco’nun Orta Çağ tarihi ve Hristiyanlık konusundaki derin bilgi birikimini yazın sanatı ile bütünleştirdiği ve kurmaca, üstkurmaca, metinlerarası ironi, çerçeve motifi, çoğulcu anlatım, anahtar roman gibi yazım teknikleri ile kaleme aldığı postmodern bir yapıttır. Çağdaş İtalyan Edebiyatının tanınmış yazarlarından Umberto Eco Gülün Adı adlı yapıtında, Orta Çağ Avrupa’sını biçimlendiren siyasal, toplumsal, kültürel ve dinsel olayları tarihsel bir perspektiften ve polisiye roman örgüsü içinde ele almaktadır. Romanda, XIV. yüzyıl Avrupa’sında, İmparatorluk ve Kilise arasında yaşanan ve siyasi krize yol açan tarihi gerçekler, keşişlerin tartışmaları üzerinden okura aktarılır. Orta Çağ’da bilgiye duyulan açlık ve skolastik düşüncenin Antik Çağ eserlerine karşı baskıcı tutumu ise manastır scriptorium’unda (yazı atölyesi) elyazmalarını kopyalayan keşişlerin gizemli ölümleri ifade edilir. Eco’nun romanda kurguladığı cosmos, erken Orta Çağ Avrupa’sında skolastik düşüncesinin kültür ve sanat üzerindeki etkisini yansıtmaktadır. Oysa, bu yüzyıllarda bilim, sanat ve felsefe bakımından çok daha ileride olan Doğu Medeniyetleri altın çağını yaşamaktadır. IX. yüzyılın scriptorium’larında Antik Çağ’a ait değerli elyazmaları kopyalanırken Bağdat’ın ilim merkezi Beytü’l Hikme’de aynı eserler Arapçaya tercüme edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Umberto Eco, Gülün Adı, Orta Çağ, scriptorium, elyazmaları, skolastik, Beytü’l Hikme