İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 97  2022/9  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Derya ÖZDEMİR

NO Makale Adı
1646818657 YUNAN MİTOLOJİSİNDE PAN TANRISI VE RESİM SANATINA YANSIMASI

Mitoloji sözlü ve yazılı anlatılar olarak geçmişten günümüze kadar birçok farklı alanda karşımıza çıkmaktadır. Bu alanlar arasında; edebiyat, şiir, tiyatro, sanat gibi disiplinler arası birçok alan yer almaktadır. Doğu ve Batının ortak kültürel bir mirası olan sözlü veya yazılı anlatılar sanat eserlerinde ait oldukları coğrafi ve kültürel değerlerden de etkilenerek farklı dönemlerde birçok sanatçı tarafından tekrar yorumlanarak görsellere aktarılmıştır. Mitolojide birçok tanrı ve tanrıça yer almaktadır. Yunan Mitolojisine ait olan Pan çoban tanrısı sanat ortamında farklı zamanlarda birçok sanatçı tarafından farklı şekillerde ele alınmıştır. Çobanların ve sürülerin tanrısı olarak bilinen Pan, Yunan mitolojisinde yarı keçi yarı insan görünümüne sahip olarak tasvir edilmiştir. Pan’ın bu görüntüsü korkutucu ve ürkütücü bir tanrı olarak ifade edilmesine sebep olmuştur. Ayrıca efsanede Zeus, Hermes, Artemis, Argos gibi kahramanlar etkin rol almıştır. Pan, sanat eserlerinde efsanede geçen tasviri üzerinden yansıtılmış ve çoğu resimde Syrinx kahramanı ile birlikte kullanılmıştır. Pan’ı sanat eserlerine konu alan sanatçılar arasında; Peter Paul Rubens, Jan Brueghel the Elder, Filippo Lauri, François Boucher, Noel-Nicolas Coypel, Jacob Jordaens, Nicolas Poussin, Arnold Böcklin gibi birçok sanatçı yer almaktadır. Bu sanatçılar referans aldıkları Pan’ı kendi dönemlerine ait ışık-gölge, diyagonal biçimler, kompozisyon, renk, biçim ve kendilerine has üslupları içerisinde yorumlayarak yapıtlarına aktarmışlardır. Bu çalışmada, Yunan Mitolojisine ait Pan Tanrısı, resim sanatındaki sanatçılardan; Paul Rubens, Nicolas Poussin, François Boucher ve Jan Brueghel the Elder’in “Pan ve Syrinx” adlı eserleri üzerinden ele alınmıştır. Bu sanatçıların farklı zaman aralıklarında ele alarak oluşturdukları “Pan ve Syrinx” adlı yapıtların görsel anlatı dili, bu eserlerin ortak özellikleri ve bu eserleri birbirlerinden ayıran özellikler incelenmiştir. Ayrıca “Pan ve Syrinx” adlı eserler karşılaştırılarak içerik analizi yapılmış ve mitoloji efsanesi olan Pan’ın resim sanatındaki anlatılara olan yansıması araştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Mitoloji, Yunan mitolojisi, Pan Tanrısı, Pan ve Syrinx