İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 92  2022/4  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Duygu ERİKAN, Meliha YILMAZ

NO Makale Adı
1643658562 ÖZDEMİR YEMENİCİOĞLU ESERLERİNDE ANADOLU UYGARLIKLARI ETKİSİ VE KYBELE’NİN ÇAĞDAŞ YORUMU

Bu araştırma, Özdemir Yemenicioğlu'nun eserlerindeki Anadolu uygarlıkları etkisini ve sanatçının eserlerinde Kybele'nin çağdaş anlayışla nasıl yorumlandığını ortaya koyma amacını taşımaktadır. Sanatçının eserlerinde Kybele'ye eşlik eden; nar, arı, boğa ve ağaç sembollerinin betimlenmesi ve anlamsal açıdan incelenerek yorumlanması amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan eser analizi ve literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular bağlamında Özdemir Yemenicioğlu’nun eserlerindeki esas figürün Ana Tanrıça Kybele olduğu ve eserlerde yer alan nar, boğa, arı ve ağaç figürleriyle, Kybele’nin içinde barındırdığı; doğurganlık, üreme, yaşam gibi anlamların kuvvetlendirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bereketin ve refahın simgesi olan nar figürü Kybele’nin bereketini pekiştirmekte ve çoğalma özelliğini öne çıkarmaktadır. Üremeyi tamamlayan bir diğer unsur olan gücün simgesi boğa figürü ise ana tanrıçanın hayat veren gücünü yansıtmaktadır. Kybele’ye eşlik eden arı figürü ana tanrıçanın çalışkanlık olgusunu desteklemektedir. Ağaç figürü ise hayat ağacına gönderme yaparak sanatçının eserlerindeki Kybele’nin yaşam olgusunu güçlendirmektedir. Eserlerinde teknik açıdan sürekli bir araştırma içerisinde bulunan sanatçı; kâğıt, kumaş, çuval, tül, giysi gibi farklı malzemelerle oluşturduğu yüzeyde rölyef etkileri yaratmıştır. Ayrıca eserlerinde biçimsel anlamda da kaygıları olduğu görülen sanatçının çalışmalarında, Göbekli Tepe’nin T biçimli dikilitaşlarını kullanarak anıtsal biçimler yarattığı ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak Yemenicioğlu’nun Anadolu uygarlıklarından beslenen gelenekçi yönüne, çağdaş sanatın getirdiği yenilikçi teknikleri ve biçimleri eklediği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Özdemir Yemenicioğlu, Kybele, Anadolu Uygarlıklarının Çağdaş Sanata Etkisi, Çağdaş Yorum, Türk Resim Sanatı