Dünyada hızla değişen yaşam standartlarının olumsuz etkileri son 10 yılda daha görünür hale gelmiştir. Nüfusun giderek artması temel etkenine bağlı olarak üretim ve tüketimdeki artış, endüstriyel alanların çerçevesini genişletmiştir. Çoğalan atık maddeler ve tükenen kaynaklar atık yönetimi disiplini bütününde ele alınmaya başlanmıştır. Sürdürülebilirlik ise; gelecekteki insanların tüketim ve refah düzeylerini bugüne oranla azaltmayacak şekilde alınması gereken önlemlerin özellikleri ile ilgilenmektedir. Toplumların yaşam süreçlerinde olumlu somut etkiler sunan bu kavramların birlikte hareket etmesi; yeniden kullanım (Reuse), geri dönüşüm (Recycling) ve geri kazanım (Recovery) yöntemleri ile faydalı sonuçlar ortaya çıkartmıştır. Çalışmada, bu yöntemlerden yeniden kullanım kapsamında değerlendirilen ileri dönüşüm-yaratıcı dönüşüm (Upcycling) sürecinde bazı katı atık maddelerin çağdaş takı tasarımlarında kullanılabilirliği ele alınacaktır. 1990’lı yılların başlarından itibaren takı sektöründe üretim öncesi ve sonrası atık kontrolleri ve geri dönüştürme çalışmaları yapılarak duyarlılık kazandırılmaya başlanmıştır. Sektör ile birlikte özellikle çağdaş takı tasarımcılarının küresel farkındalık düzeyinde yaptığı çalışmalar da sürdürülebilirliğe yöneliktir. Tasarımcılar ürünlerinde kullanılacak malzeme, üretim yöntemleri ve üretim aşamalarında -küçük ölçekte dahi olsa- atık yönetimine katkı olarak ileri dönüşüm-upcycling kullanmayı tercih etmişlerdir. Bu tavır; atık maddelerin asıl kullanım amaçları dışında bir takı parçasına evrilmesi ve doğrudan tasarım ürünü olarak ortaya çıkması ile ilişkilidir. Ayrıca çevresel fayda ve sanatsal özellikler taşıması bakımından da toplum üzerinde etkili bir popülarite sağlamıştır.

Anahtar kelimeler: Çağdaş, sürdürülebilir, atık, takı, tasarım