İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 10, Sayı 85  Eylül 2021  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Murat GÜREL

NO Makale Adı
1633978837 ANADOLU EDVAR GELENEĞİ YAKLAŞIMIYLA MAKAMI OLUŞTURAN TEMEL İLKE VE ÖĞELER, HİCAZ PERDE DÜZENİNDEN DOĞAN OTUZ YEDİ MAKAM

Anadolu Edvar Geleneği, XV. yüzyılda oluşmaya başlayan Türk müziği nazariyatını bütünü gören, perdeler arası ilişki temelinde, pratik ve kısa makam tarifleriyle ortaya koyan bir ekoldür. Hareket odaklı bu yaklaşımla perdeler makam seyrine dönüşmüş (transformatif yaklaşım), uygulamayı izah ve ispat amaçlanmıştır. Araştırma, gerekli literatürün taranması ve mevcut durumun saptanarak genel bir görüş kazandırılmasından dolayı betimsel bir araştırma, araştırmanın modeli genel tarama modelidir. Araştırmada, Anadolu Edvar Geleneği ekolünde makamı oluşturan dört temel ilke olan düzen, merkez, seyir ve karar ilkeleri açıklanmıştır. Dört temel ilkenin yanında makamı oluşturan öğeler, gelenekteki perde adlandırmaları ve perdenin makamı temsil etmesi yaklaşımı ortaya koyulmuştur. Araştırmada, Rast perde düzeninden makamların doğuşu ve Rast perde düzeninden farklı perde düzenlerinin doğuşu örneklenmiştir. Hicaz perde düzeninden doğan otuz yedi makam, altı farklı makam çatısı altında kategorize edilmiş ve tarihi kaynaklardan beslenen makam tarifleri verilmiştir. Makam tariflerinden hareketle her bir makam için makama dayalı seyir örneği oluşturulmuş ve nazari analiz yapılmıştır. Sonuç olarak Anadolu Edvar Geleneği yaklaşımıyla makamı oluşturan temel ilke ve öğeler, makam tarifleri, seyir örnekleri ve nazari analiz biçimi, uygulama temelli didaktik bir bakışla somutlaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Türk Müziği Nazariyatı, Edvar, Anadolu Edvar Geleneği, Makam, Hicaz, Hicaz Perde Düzeni