İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 10, Sayı 79  Mart 2021  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Zeynep ABACI

NO Makale Adı
1612775599 DİSİPLİNLERARASI ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA CASTEL’İN RENK KLAVYESİ

Bu çalışmada disiplinlerarası etkileşimin tarihi incelenmiş olup, Antik Yunan ve Ortaçağ’da farklı disiplinlerin nasıl bir arada ele alındığına dair örnekler verilmiştir. Renk ve ses analojisinin tarihsel sürecine değinerek, Rönesans sanatçısının çok yönlülüğü ve Arcimboldo’nun geliştirmiş olduğu ilk renk klavseni fikri üzerinde durulmuştur. Rönesans’tan itibaren pozitif bilimlerin önem kazanması ve hümanizm düşüncesiyle birlikte plastik sanatlar ve müziğin geçirdiği paralel evrim, bu iki sanatın birbiriyle olan ilişkisini güçlendirmiştir. Bu bağlamda çalışmada Barok dönemin resim ve müzik estetiğindeki benzer düşüncelerine ve koşutluklarına yer verilmiş, Fransız rahip ve biliminsanı Castel’in tartışmalara yol açan ve disiplinlerarası bakışla geliştirdiği renk klavyesi tasarımı incelenmiştir. 18. yüzyıl disiplinlerarası deneyselliğin yoğun yaşandığı bir dönemdir ve önceki sanat teorilerinden farklı olarak estetik anlamda otonomiyi önemser. Castel, Newton’un Opticks kitabından ve Pitagoras’ın Kürelerin Yasası teorisinden ilham alarak notaları renklerle ilişkilendirdiği bu enstrümanın, dinleyiciyi en az müziğin kendisi kadar etkileyeceğini düşünür. Renk ve ses etkileşimine dayalı bu girişim potansiyel olarak iki sanatı kombinlemek üzerine tasarlanmıştır. Castel’in hayalindeki renk müziği fikrinin işleyişi ve etkileri, bu konudaki başarısı ya da başarısızlığı, ilham verdiği sanatçılar ve teorisyenlerin bu tasarım hakkındaki görüşleri çalışmanın merkezini oluşturur.

Anahtar Kelimeler: Disiplinlerarası etkileşim, resim, müzik, renk klavyesi, renk, ses, tasarım, renk klavseni, oculer harpsichord