İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 75  Kasım 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Şirin GÜNEY KARADENİZ, Neşe Yeşim ALTINEL ÇOBAN

NO Makale Adı
1608839374 HAMÂMÎZÂDE İSMÂİL DEDE EFENDİ’NİN 25 ADET MURABBA BESTESİNİN BİÇİM ANALİZİ

Türk Mûsikîsinde nağmelerin birbirine bağlanması anlamını gelen “Beste”, Türk Mûsikîsinde Lâdîni formlar arasında yer alan Sözlü formların en önemlilerinden biridir. “Beste” formunun iki farklı biçimi bulunmaktadır. Bunlar besteleme tekniği açısından kendilerine has özellikleri olan “Murabba Beste” ve “Nakış Bestedir. Bu çalışmada Türk Musikisi Bestekârları arasında oldukça önemli bir yere sahip olan ve hemen her formda yüzlerce eser vücuda getirmiş olan Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin literatüre geçmiş “Beste” Formundaki eserlerinden “Murabba” bestelerin biçim analizi yapılmıştır. Öncelikle detaylı bir repertuar ve literatür araştırması yapılarak Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin Beste formundaki eserleri tespit edilmiş, ardından tümü incelenerek içerisinden murabba biçiminde bestelenenleri analiz edilmek üzere listelenmiştir. Listelenen çeşitli makamlarda 25 adet Murabba Bestenin tek tek biçim analizleri yapılmış ve yapılan analizler sonucunda 11 adet biçim şeması tespit edilmiştir. Bu çalışma ile Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin Murabba Bestelerde kullandığı biçim şemalarının tespit edilmesinin yanı sıra yine Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin kompozisyon stili analiz edilerek tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı Türk Mûsikîsinde Murabba Bestelerde karşılaşılabilecek Murabba Biçim Şemalarının tespit edilmesi ve tespit edilen biçimlerde Türk Mûsikîsinin üretimine devam eden yeni nesil bestekârların geleneği yaşatmak için referans alabileceği önemli bir kaynak teşkil etmektir.

Anahtar Kelimeler: Dede Efendi, murabba, beste, biçim, analiz