İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 72  Ağustos 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Sinan AYYILDIZ

NO Makale Adı
1596767003 ÜSLUP, TAVIR KAVRAMLARI VE İCRA TEKNİKLERİ ÇERÇEVESİNDE TÜRK HALK MÜZİĞİNDE SÜSLEMELER

Bu makalenin amacı, süslemelerin halk müziğinde işlevinin nasıl bir rol oynadığını tartışmak; “Türk halk müziğinin ornamental çerçeve”sini bir nebze olsun ortaya çıkarmak ve bu çerçeveden faydalanarak özellikle tavır, üslup, notasyon, eğitim ve toplu icraya yönelik bazı önermeler yapmaktır. Türk halk müziğinde bazı kavramların kullanımı ile ilgili bazı terminolojik problemler olduğu bilinmektedir. Bu çalışma içerisinde terminolojik konularda da bazı sorgulamalarda bulunulmuş; çalışmanın sonuca ulaşması bakımından önem arz eden bazı terminolojik tercihler yapılmıştır. Türk halk müziği bağlamında yerel/yöresel karakteri niteleyen “yöresel üslup” ve kişisel icra özelliklerini belirten “kişisel tavır” arasında karşılıklı bir ilişki bulunmaktadır. Yöresel üslup ve kişisel tavrın inşası ve birbiri ile olan ilişkisini belirleyen bazı unsurlar vardır. Bu unsurların başında süslemeler ve süslemelerin nasıl icra edildiği gelmektedir. Türk halk müziğindeki süslemeler incelendiğinde muazzam bir çeşitlilik göze çarpmaktadır. Bu çalışma içerisinde Türk halk müziğinde görülen süsleme tipleri “perdeler arasındaki ilişki” çerçevesinde değerlendirilerek sınıflandırılmış ve her süsleme tipinden örnekler verilerek konu aydınlatılmaya çalışılmıştır. Buna göre süslemeler “tek perdenin tekrarına dayanan süslemeler”, “iki perde arasında gerçekleşen süslemeler”, “ikiden fazla perde arasında gerçekleşen süslemeler olarak” üç ana başlıkta incelenmiştir. Özellikle Türk halk müziği bakımından yöresel üslup ve kişisel tavırların oluşumunda rol oynayan süsleme tiplerinden örnekler verilerek “Türk halk müziğinin ornamental çerçeve”sini ortaya çıkarmaya yönelik bir çabanın ilk adımı olarak bu yazı içerisinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Türk halk müziği, süslemeler, kişisel tavır, yöresel üslup