İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 52  Aralık 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
İbrahim ÇOBAN, Nurcan SERT

NO Makale Adı
1544387854 BATILILARIN YAZDIĞI SEYAHATNAMELERDEKİ GRAVÜRLERE YANSIYAN ŞEKLİYLE ANADOLU GELENEKSEL MİMARİSİ

Bu araştırmada, 15. yüzyıldan 19. yüzyılın sonuna kadar geçen süreçte batılı elçi, tüccar ve seyyahların Doğuya ve Osmanlı topraklarına yaptıkları seyahatler neticesinde yazılan seyahatnamelerde yer alan, Corneille Bruyn, Guillaume Joseph Grelot, Cornelius Loos, Jean Baptiste Hilair gibi gezgin ve Charles Pertusier, Joseph Pitman De Tournefort, Antonie Ignace Melling, M. François Preault, Charles Texier, Thomas Allom, William Henry Bartlett gibi sanatçıların gravür tekniğinde yapılmış resimlerinde Anadolu Geleneksel Mimarisine ait öğeler incelenmiştir. Anadolu’nun çeşitli yörelerinin coğrafik koşullarını altında ortaya çıkan mimari yapılar, yapı malzemesi ve yapısal özellikleriyle resim sanatının plastik çerçevesi içinde kendisine özgü bir dil olarak araştırmanın ana konusu seçilmiştir. Literatür taraması ve nitel araştırma yöntemleri sonrası ortaya çıkan veriler dâhilinde Anadolu’nun geleneksel mimarisine ait en eski resimsel örneklere XV. – XIX. yy. seyahatnamelerinde yer alan gravürlerde rastlanmaktadır. Çağdaş Türk resmi içinde orijinal bir dil yaratma çabası içindeki günümüz sanatçılarının, Anadolu geleneksel mimarisi ve bu mimarinin sunduğu olanakların kullanımına yönelik bakış açılarını ortaya koyması bakımından bu araştırmanın önemli olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda sanatçıların Anadolu geleneksel Türk mimarisinden yararlanılırken kompozisyon ve kurguların işaret ettiği düşünme biçiminin ve oluşturulan plastik değerlerin sosyo-coğrafik etkilere değinilerek yorumlanması ve bir araya getirilmesinin, mimari geleneğin çağdaş sanat bağlamındaki konumunun belirlenmesine katkıda bulunacağı düşülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Anadolu Geleneksel Mimarisi, Gravür, Seyahatname, Resim