İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 47  Temmuz 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Oğuz TUNÇEL

NO Makale Adı
1525973755 GELENEK/MODERN AYRIMINDA SANAT

16. yüzyıldan itibaren bilim, teknik ve askeri alanda hızlı bir ilerleme kaydeden Avrupa, sömürge faaliyetleriyle Doğu’nun zenginliklerine göz dikmiş, ticaret ve deniz yollarını ele geçirerek ekonomik üstünlüğü ele geçirmiştir. 18. yüzyılda gerçekleştirdiği sanayi inkılabı ile daha da güçlenen Batı, iktisadi ve teknik açıdan kendilerinden daha alt seviyede bulunan toplumları etkisi altına almıştır. Geri kalmış toplumları “modernleştirme” vaadiyle siyasi, iktisadi, askeri, kültürel ve sanatsal her alanda kuşatmıştır. Avrupa karşısında güç kaybeden Osmanlı da, yaşanan gerileme sebebiyle kendi medeniyetini sorgulamaya başlamış, çözümü Batı medeniyetiyle bütünleşmede görmüştür. Başlangıçta, askeri ve eğitim alanında yapılan yenilikler Avrupa’nın ilim ve tekniğinden faydalanma amacı taşısa da; zamanla Batılılaşma faaliyetleri sosyal, kültürel ve sanatsal tüm alanlara yansımıştır. Sarayın öncülüğünde yapılan tüm girişimler Osmanlı’yı ayakta tutma amacı taşısa da; yüzlerce yıllık geleneksel kurumların terkedilerek yerlerine Batı tarzı kurumların getirilmeye çalışılması, Osmanlı toplumu tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Bu dönemde gelenek-modernite, eski-yeni, doğu-batı tartışmaları hız kazanmış, halk-aydın çatışması toplumsal ikiliğe neden olmuştur. Bu çalışma; Osmanlı’nın son dönemlerinde yaşanan Batılılaşma hareketlerinin, kültürel ve sanatsal alana yansımalarını ele alır. O dönemden bu güne bir sorun olarak taşınan gelenek-modern çatışmasının sanata etkisini, modernist ve gelenekçi yaklaşımlar üzerinden değerlendirir.
Anahtar Kelimeler: Sanat, Gelenek, Modernizm, Batılılaşma, Tanzimat