İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 57  Mayıs 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Aslı ARABOĞLU

NO Makale Adı
1557825546 ÇEVİRİ ELEŞTİRİSİNDE ÇEVİRMENİN SERÜVENİNİ GÖRME(ME) BİÇİMİMİZ

Bu çalışmanın amacı, çeviri eleştirisi alanında gerçekleşen birçok yöntemsel çalışmanın ötesine geçerek, çevirmenin görünmezliği tartışmalarından hareketle disiplinlerarası bir sorgulama oluşturabilmektir. Sorgulamaya neden olan temel sorunsal çeviri eleştirilerinde, çevirinin doğasındaki öznelliği görmezden gelerek yapılan yalın karşılaştırmalardır. Çalışmada, John Berger‟in Görme Biçimleri (2018) adlı çalışmasından yararlanılarak bir resmin yeniden canlandırılması gibi, her çevirinin aslında nasıl bir yeniden canlandırılma olduğu tartışılacaktır. Diğer yandan Berger‟in bahsettiği özgün yapıtın biricikliğinin onun biricik olarak söylediklerinde değil, biricik oluşundan kaynaklandığı ve nasıl değerlendirildiğiyle ilgili olduğu savına dayanan bakış açısıyla, çevirmenin çeviri eleştirilerinde nasıl değerlendirildiği mercek altına alınacaktır. Günümüzde çeviri eleştirisi yapanların çoğu, edebiyat eleştirmeni, çevirmen ya da çeviribilim alanıyla uğraşan sosyal bilimcilerdir. Zaman zaman çevirinin doğasındaki öznelliği reddeden istatistiksel karşılaştırmalar üzerine kurulu eleştiriler, çevirmenin konumunu göz ardı etmektedir. Berger‟in söylediği gibi; ressamın görme biçimi, bez ya da kâğıt üstüne yaptığı imlerle yeniden canlandırılırken, her imgede bir görme biçimi yatsa da, bir imgeyi algılayışımız ya da değerlendirişimiz aynı zamanda görme biçimimize de bağlıdır (Berger, 2018: 21). Dolayısıyla görme biçimimiz aslında yaptığımız çeviri eleştirisini şekillendiren en önemli noktadır. Bu çalışmanın sonunda, çeviri eleştirisinde yeniden canlandırılan resimlerde olduğu gibi, kendi yerini daima koruyan özgün karşısında hiç durmadan taşınıp duran bilgilerin nasıl çevrildiğini ve çevirmenin serüvenini görme biçimimizi sorgulamanın ve yorumlamaya çalışmanın çeviribilim alanında olası katkıları açıklanacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çeviri, Çeviri Eleştirisi, Çevirmenin Görünmezliği