Toplum kültürünün bir parçası olan tarihi yapılar ve çevreler, toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik birikimlerini ve inşa edildikleri dönemin mimari ve malzeme özelliklerini günümüze yansıtan önemli birer belgedirler. Tarihi yapıların sürdürülebilirliğini ve gelecek nesillere özgünlüklerini koruyarak aktarılmasını sağlamak tüm kültürler için önemli bir görevdir. Ancak, Türkiye’deki tarihi yapıların büyük bir çoğunluğu, afetler, yanlış devlet politikaları, vandalizm, terk, yanlış kullanım ve restorasyonlar ile yangınlar gibi nedenlerle hızla yok olmaktadır. Günümüzde “yeniden işlevlendirme ya da yenileme (adaptive reuse)” olarak adlandırılan restorasyon tekniği, özgün işleviyle artık kullanılamayan tarihi yapıların ilk işlevinden farklı bir işlevle kullanılmasını ve böylece bu yapıların korunarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan koruma uygulamalarından biridir. Kurtuluş Savaşı’ndan harabe bir kent görünümünde çıkan Aydın’da, Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte hızlı bir yenilenme çalışması başlamış ve kentte I. Ulusal Mimarlık Akımı’nın etkisiyle hizmet binaları ve konutlar yapılmıştır. Aydın Cumhuriyet Mektebi de akımın etkisiyle Aydın’da yapılmış ilk ortaokul yapısıdır. Yapı, Aydın kentinin, tarihi ve belleği açısından yapıldığı günden bugüne önemini korumuş gerek mimari özellikleri gerekse de sahip olduğu koruma değerlerini büyük ölçüde günümüze taşımıştır. Bu makalede, Aydın Cumhuriyet Mektebi’nde uygulanan yeniden işlevlendirme çalışmaları, koruma ve sürdürülebilirlik bağlamında değerlendirilecek, yapının tarihçesi, yapının sahip olduğu koruma değerleri tespit edilecek, yapının değişim süreci anlatılacak ve makale değerlendirme ve sonuç kısmıyla bitirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Aydın Cumhuriyet Mektebi, yeniden işlevlendirme, sürdürülebilirlik, Aydın, eğitim yapıları