21. yüzyılda yaşanan teknolojik gelişmelerle hızlı bir biçimde dönüşmeye başlayan iletişim alanı, temel hedeflerinden birisi toplumla iletişim olan müzecilik disiplinini de oldukça etkilemiştir. Her alanı kuşatan bu dönüşüm izleyicilerin sanatı ve kültürü tüketme biçimini de etkilemiş, sosyal medya aracılığıyla müze ve izleyicinin iki taraflı olarak birbirlerini besledikleri yeni bir iletişim biçimi yaratmış, müze-izleyici iletişiminin bağlamını da değiştirmiştir. Müzenin fiziksel mekânının haricinde yeni bir mekân yaratan sosyal medya, müzenin fiziksel mekânında gerçekleştiremediği birçok uygulamaya imkân tanımıştır. Müzelerin sosyal medya ile kurduğu bu yeni iletişim biçimi aslında yeni bir müzecilik paradigmasına doğru yönelimi de şekillendirmiştir. Bu çalışmanın amacı, yeni bir iletişim biçimi olarak ortaya çıkan sosyal medyanın müze izleyici iletişimindeki katılımcı pratiklere olan etkisini irdelemek ve çeşitli müzelerdeki uygulamalardan örneklerle bahsedilen değişimi açıklamaktır. Sonuç olarak, sosyal medyanın çift taraflı aktif bir iletişime imkân tanıyan yapısı ile müze katılımcı pratiklerine alternatif yeni katılım biçimleri yarattığı görülmüştür. Bu katılım biçimleri “katılımcı topluluklar oluşturma”, “kamusallığa katkı” ve “birlikte üretme” olarak üç temel kategori şeklinde sınıflandırılmıştır. Ayrıca bir yandan müze diğer yandan izleyici tarafından gerçekleştirilen katılımcı faaliyetlerin ortaya çıkardığı iki kutuplu katılım yapısına dikkat çekilmiştir. Bir başka deyişle sosyal medya aracılığıyla katılımın, müzenin katılımcı bir anlayışla tasarladığı faaliyetler ve izleyicinin doğrudan kendi isteğiyle çeşitli yollarla katılım sağlaması şeklinde gerçekleştiğine dikkat çekilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Müze, Sosyal Medya, İletişim, Katılım, Kamusallık, İzleyici