İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 96  2022/8  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
İnci BULUT KILIÇ

NO Makale Adı
1660329202 METALAŞAN SANAT SANATSALLAŞAN META

Bu çalışmada 19. yüzyıldan günümüze devam eden sanatın piyasalaşma süreciyle birlikte sanat yapıtının metalaşmasının ve diğer yandan metaların sanatsallaştırılmaya çalışılmasının tartışılarak günümüz sanatında sanatçının konumunun sorgulanması amaçlanmıştır. Sanat yapıtının estetik niteliğinin tamamen devre dışı kalarak sadece fiyatıyla değer biçilen bir meta haline gelişi ve bu fiyatı belirleyen sözde özgürlükçü politikaların esas amaçlarının görünmez kılınmaya çalışılması bu çalışmanın önemli gerekçelerinden biri olmuştur. Bu çerçevede çalışmada 19. yüzyıldan günümüze sanatın piyasalaşma süreci incelenmiş ve günümüz koşullarına yansıması kuramsal bir çerçevede tartışılmıştır. Sonuç olarak 19. yüzyılda sanatın sanat dışı her türlü müdahaleyi yadsıyarak özerk bir alan haline geldiği ve bu doğrultuda özgür sanatçı kimliğinin oluştuğu görülmektedir. Fakat bu görece özgürlük çok uzun sürmemiş kısa zamanda sanat, sanayi toplumunun bir uzantısı olarak kapitalizm ve burjuvazinin yarattığı piyasa sisteminin pençesine düşmüştür. Böylelikle sanat, kapitalist ekonominin tekeline alınmaya çalışılarak herhangi bir meta gibi üretim sektöründeki kurallara uyan bir sanayi olmuştur. Postmodernizm ile birlikte ise popüler kültüre ve iş dünyasına daha da yaklaşan sanat, moda, sponsorluk, markalaşma, reklam ve tasarım gibi kapitalist kültürün mecralarıyla daha çok anılmaya başlanmıştır. Bazı sanatçılar piyasayla işbirlikçi bir tutum izlemeyi tercih ederken, bazıları mücadele etmeye çalışmış olsalar da sanat yapıtının sanatçının atölyesinden ayrıldıktan sonra yine piyasanın beklentilerini karşılamaktan kaçamadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sanat, özerklik, sanat piyasası