İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 11, Sayı 96  2022/8  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Barış BOZOK, Ceren TEKİN KARAGÖZ

NO Makale Adı
1655974560 KÜLTÜR AKTARIMINDA ARKEOLOJİK BULUNTULARIN SANAT ESERLERİNE YANSIMASI

Doğası gereği soyunun devamını sağlamak ve kültürünü sonraki nesillere aktarmak insanlığın en temel içgüdülerindendir. Toplumsal düzen oluşturmak ve devamını sağlama noktasında büyük bir birikime sahip olan toplumlar, bu birikimin gelecek kuşaklara aktarılması konusunda oldukça yoğun çaba harcamaktadırlar. Birçok disiplinin konusu olan “kültürel aktarım” ile ilgili yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Kültürel aktarım, tüm insan toplulukları tarafından bir varoluş alanı olarak görülmektedir. Geçmişin, günümüzden bakınca anlaşılabilmesi bakımından arkeoloji disiplininin çalışmaları önemli rol oynamaktadır. Arkeolojik buluntular, geçmişi anlamada ve geleceğe yönelik dersler çıkarmada önemli bir işlev üstlenirler. Dolayısı ile kültürel aktarım noktasında, bu buluntular ne kadar çok tanınır ve anlaşılır ise o kadar çok katkı sağlayacaktır. Kültürel mirasın aktarılması konusunda insanlık birçok metot ve yöntem denemiş ve denemeye devam etmektedir. Bu yöntemler içinde yer alan sanat yolu ile kültürel aktarımda da birçok sanat disiplininde (Edebiyat, sinema, plastik sanatlar, müzik vd.) çalışmalar yapılmaktadır. Arkeolojik buluntulardan ilham alarak eser üreten sanat disiplinleri kültürel aktarım ile ilgili etkili sonuçlar ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Kavramsal çerçeve doküman analizi ile oluşturulduktan sonra, arkeolojik buluntulardan ilham alarak plastik sanatlar alanında eser üreten sanatçılardan İhsan Çakıcı, Özdemir Yemenicioğlu ve Hasan Kıran’ın eserleri betimsel analiz tekniği ile incelenerek çözümlemesi yapılmıştır. İncelenen üç sanatçının sanat anlayışlarına bakıldığında kültürel simgeleri sıklıkla kullandıkları, bu öğeleri yaşadıkları toprakların binlerce yıllık hikayelerini anlatmak ve yeniden üzerine düşünmek için izleyiciye aktardıkları sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kültür, sanat, sanat aktarımı, arkeoloji