İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 45  Mayıs 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Anıl ÇELİK

NO Makale Adı
1523345148 TARİHÎ VE ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİNDE “KÜSE-” FİİLİ

Eski Türkçe metinlerde yer alıp bugün Türkiye Türkçesi ölçünlü yazı dilinde kullanılmadığı halde Anadolu Ağızlarında yaşamakta olan birtakım kelimeler vardır. Bu kelimelerden birisi de “küse-“ fiilidir. Bu fiil; hem Moğolca ile Türkçe dillerinin her ikisinde de çok eski devirlerden bu yana tanıklanabilmesi, hem de kökeni, yapısı ve imlasıyla ilgili çeşitli tartışmalara yol açması bakımından dikkate değerdir. Söz konusu fiilden türeyen ve yine Türkiye Türkçesi ölçünlü yazı dilinde yer almamasına rağmen Yalova İli Yerli Ağzı’ndan derlenen metinlerde tespit edilen “güsenç” kelimesinden yola çıkılarak hazırlanan işbu makalede “küse-“ fiilinin etimolojisi, imlası ve morfolojisinin yanı sıra Tarihî ve Çağdaş Türk Lehçeleri ile Moğol Lehçelerindeki dilsel yolculuğu, leksikolojik durumu ve türevleri ele alınmış, Lehçeler arası karşılaştırmalar yapılarak fiilin kullanımları örneklendirilmeye çalışılmış, kelime haritaları meydana getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Türk Lehçeleri, Anadolu Ağızları, etimoloji, küsemek, küsenç.