İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 6, Sayı 34  Yaz II 2017  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
H. Feriha AKPINARLI, Cennet Şeyma KARABACAK

NO Makale Adı
1496316478 OYALARDAKİ BİTKİSEL BEZEMELERİN İNCELENMESİ

Örücülük sanatının ilk kez nerede nasıl ve kimler tarafından başlatıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, insanların örtünme ihtiyacını hissettiği zamanla başladığı zevk, beğeni ve yaratıcılık yeteneklerinin artmasıyla gelişme gösterdiği düşünülmektedir. Türklere ait örücülükle ilgili ilk tarihi belgeler Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılarda bulunmuştur. M.Ö. 7. ve 8. yüzyıllarda Orta Asya’da yaşayan Hunlar’a ait ikinci Pazırık kurganındaki bulgular arasında örücülük ile ilgili örneklere rastlanmıştır. Örücülük sanatı içerisinde yer alan oyalar, Türk insanının zevkini, estetiğini, duygusallığını ve kültürünü geçmişten günümüze yansıtan önemli el sanatlarından biridir. Anadolu’ da kuşaktan kuşağa aktarılarak gelen oyalar, kadının sözsüz iletişim aracı olmuştur. Oyalar gereç, teknik, renk ve motif zenginliği ile Türk kadının gözü, sesi, duygu ve düşünceleri ifade etmiş önemli bir kültür ürünüdür. Yöre insanları evlerinin önünde, bahçelerinde ve doğada karşılaştıkları çiçek, meyve, yaprak, ağaç, yeşillik, çim veya çimenleri tasvir ederek bitkilerden kaynaklanan oya örneklerini çok üretmiştir. Bundan dolayı bitkiler ve doğa oyalarda Türk kadınının en zengin motif kaynağı bitkisel bezemeler olmuştur. Bu araştırmada bitkisel bezemelerin konu olarak işlendiği oyaların tespit edilmesi ve özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, oya ile ilgili kaynaklardan tespit edilen 18 yöreye ait farklı özellikte seçilen 129 örnek üzerinde inceleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Oya, Yöre, Bezeme, Bitkisel, Motif, Gelenek