İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 6, Sayı 32  Bahar III 2017  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Haluk YÜCEL

NO Makale Adı
1494581943 TÜRK MÜZİĞİNDE UD EĞİTİMİ VE UD METOTLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Geleneksel Türk müziği eğitimi “meşk” adı verilen sistemle varlığını koruyarak günümüze ulaşmıştır. Meşk sisteminde eğitim, usta-çırak bağlamında gerek nazari gerekse uygulama şeklinde olurken tavır ve taklite bağlı üslup çalışmaları bu eğitimin beraberinde gelişmektedir. Meşk, hocanın seslendirdiği eserin tümünün yahut bir bölümünün terennüm edilerek yani öğrencinin sık sık tekrarlaması ile hafızasında yer ettiği bir eğitim şeklidir. Bu durum sözlü eserlerde olduğu kadar saz eserlerinde, sazendeler için de geçerlidir. Çalgı eğitimi, genel müzik eğitiminin önemli bir halkası olup müzik eğitimi içerisinde çalgıların kullanımı oldukça büyük rol oynamaktadır. Ağırlıklı olarak sözlü eserlerden oluşan Türk müziğinde çalgılara dayalı metot çalışmaları maalesef beklenilen düzeyde değildir. Bunun bir nedeni, geçmiş dönemlerde nota yazımının yeteri düzeyde kullanılmaması olabileceği gibi bir başka nedeni olarak hoca ve talebe tarafından uygulamalı yapılan meşk eğitim anlayışında çalgı metotlarına bir gereksinim duyulmaması gösterilebilinir. Bu durumun bir sonucu olarak Türk müziğinde XIX. yüzyılın sonlarına kadar çalgı için uygulamalı bir metot yazılmamıştır.Bu makale Türk müziği eğitimi veren Yükseköğretim Kurumlarında ud dersinin işlenişinde takip edilen yöntem ve ud metotlarını incelemektedir. Çalışmada ilk olarak Türk müziği eğitiminde meşk kavramı üzerinde durulmuş, ud çalgısına dair genel ve tarihi bilgi verilmesinin ardından günümüzde kullanılan ud metotları üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma yapılmıştır. Yapılan karşılaştırmada tutuş, baskı gibi ud kullanımının genel özellikleri, ud sazındaki pozisyonlar, etütler ve çeşitli süslemeler gibi teknik bilgilerin yanı sıra bu metotlarda anlatılan makamlar ve usuller gibi Türk müziği nazariyatının işlenişleri de ele alınmıştır. Böylelikle var olan metotlardaki benzerlikler ve kimi farklılıklardan hareketle ud sazı özelinde metot yaklaşımı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:Türk müziğinde ud, ud ve metot, ud eğitimi, meşk eğitimi ve ud metotları