İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 6, Sayı 30  Bahar I 2017  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Meltem SÖYLEMEZ

NO Makale Adı
1486895214 İDEOLOJİK ESTETİĞİN METODOLOJİSİ VE KURAMSAL DAYANAKLARI

Estetiğin metodolojik gelişimi estetiğin özerk bir bilim alanı olmasından sonra bile sanatın yasalarıyla ilişkili hareket etmeye devam etmiştir. Ancak; estetiğin ilkesel olarak sanattan bağımsız hareket ettiği dönemeç, estetiğin ideolojik kavramları içerisine aldığı süreçtir. Bu ideolojik kavramlar estetiğin kapsamını değiştirmiş ve hatta sanatın çözümlenmesinde de önemli bir rol oynamıştır. Estetik, bir çok olguyla ilgilenmiş; toplumsal olaylarla ve farklı disiplinlerle bağ kurmuştur. Özellikle, Aydınlanmanın etkisiyle adı konulan ideolojik estetik, estetiğin diyalektik ve metafizik ifade biçimlerinden diyalektik yöntemi temsil etmiş ve bir anlamda toplumcu dünya görüşünün ifadesi olan burjuva estetiğinin yansıması olan bilimsel maddeci felsefesinden gelmektedir. Bu felsefe, estetiğin metodolojik olarak evrimsel dönüşümlerini ve ideolojik estetiğin dayanaklarını açılımlamaya yardımcı olmaktadır. Diyalektik materyalizm Marks’ın öğretisi olup; bu teori, bilgi kuramsal düzlemde tarih felsefesi, siyasal felsefe ve toplum felsefesini içine alan ve Marksist estetiğin özü olan insanın toplumsal bir varlık olarak sanatsal üretimini simgelemektedir. Ontolojik bir varlık olan sanat objesi, estetik bir nesnedir ve aynı zamanda insana özgü olan fikirlerin ve ideolojilerin temsiliyetini içermektedir. İdeolojik estetik, toplumsal olgularla ilgilenmesi nedeniyle; toplum ideolojilerini yansıtan bir araç ve toplumsal sorumlulukları olan işlevsel bir yapıya da dönüşmüştür.İdeolojik estetik, Marx ve Engels tarafından hem işlevsel anlamda bilimsel maddeci kuramın işlevsellliğini arttırmak hem de tarihsel açıdan toplumları çözümlemek için bir yöntem olarak kullanılmıştır. Toplumun hem estetik eğitimi açısından hem de toplumu dönüştürme gücü anlamında pragmatiktir. Aynı zamanda ideolojik estetik, felsefi açıdan tarihsel süreçlerin yasalarıyla, dayanaklarıyla, yöntemsel anlamda işleyiş tarzıyla da ilgilenmiş sanatın varoluş yasalarının içerisinde de aynı ölçüde yer almıştır.

Anahtar Kelimeler: ideoloji, toplumsal gerçeklik, estetik, idealizm, maddecilik