İnsan, ölüm gerçekliğini algılayan ancak ne zaman gerçekleşeceğini bilemeyen bir canlı olarak hayata bu durumun ortaya koyduğu eksiklikle başlar. Dolayısıyla da yaşamı boyunca hep eksiklik olarak gördüğü şeyleri tamamlama çabası içindedir. Algıladığı eksikliği değişik yollarla telafi etmeye çalışır. Bu telafi yollarından biri de mizahtır. Eksiklikler mizah yoluyla giderildiğinde üstünlük ve rahatlama duygusuyla sonuçlanır. Üstünlük duygusu ve rahatlama eşzamanlı olarak gülmenin gerçekleşmesini de sağlayabilir. Mizah teorileri –üstünlük, uyumsuzluk, rahatlama gibi- çerçevesinden bakıldığında, bu teorilerin aslında birbiriyle ilgili ve birbirini destekler nitelikte olduğu görülmektedir. Her metin yapısı ve anlamıyla birlikte bir bütündür, mümkün olduğunca bir arada değerlendirilmelidir, düşüncesinden yola çıkılarak, bu çalışmada yukarıda açıklanan dikkatler çerçevesinde, fıkralarda ortaya çıkan eksiklikler tespit edilmiştir. Bu eksikliklerle birlikte mizah teoriler de dikkate alınarak fıkralardaki mizahi incelemeyi yapısal ve anlamsal açıdan daha somut hale getirmek amaçlanmıştır. Makalede, örneklem yoluyla rastgele seçilmiş beş fıkra üzerinde çalışılmıştır. Fıkralarda tespit edilmiş iki temel karşıtlık söz konusudur. Bunlardan ilki Durumu Yaratan Karşıtlık (DYK) diğeri Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık (GYK) tır. Durumu Yaratan Karşıtlık bilgi, beceri, tahammül, kibir, kıskançlık, gibi eksiklikleri içeren durumu ortaya koymakta olup Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık’a zemin hazırlamaktadır. Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık’ta ise sebep-sonuç ilişkisi çerçevesinde eksikliklerin telafi edildiği ve sonuçta ürün olarak da “gülme” nin ortaya çıktığı görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Mizah teorileri, eksiklik, fıkra, gülme, karşıtlık. Dolayısıyla da yaşamı boyunca hep eksiklik olarak gördüğü şeyleri tamamlama çabası içindedir. Algıladığı eksikliği değişik yollarla telafi etmeye çalışır. Bu telafi yollarından biri de mizahtır. Eksiklikler mizah yoluyla giderildiğinde üstünlük ve rahatlama duygusuyla sonuçlanır. Üstünlük duygusu ve rahatlama eşzamanlı olarak gülmenin gerçekleşmesini de sağlayabilir. Mizah teorileri –üstünlük, uyumsuzluk, rahatlama gibi- çerçevesinden bakıldığında, bu teorilerin aslında birbiriyle ilgili ve birbirini destekler nitelikte olduğu görülmektedir. Her metin yapısı ve anlamıyla birlikte bir bütündür, mümkün olduğunca bir arada değerlendirilmelidir, düşüncesinden yola çıkılarak, bu çalışmada yukarıda açıklanan dikkatler çerçevesinde, fıkralarda ortaya çıkan eksiklikler tespit edilmiştir. Bu eksikliklerle birlikte mizah teoriler de dikkate alınarak fıkralardaki mizahi incelemeyi yapısal ve anlamsal açıdan daha somut hale getirmek amaçlanmıştır. Makalede, örneklem yoluyla rastgele seçilmiş beş fıkra üzerinde çalışılmıştır. Fıkralarda tespit edilmiş iki temel karşıtlık söz konusudur. Bunlardan ilki Durumu Yaratan Karşıtlık (DYK) diğeri Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık (GYK) tır. Durumu Yaratan Karşıtlık bilgi, beceri, tahammül, kibir, kıskançlık, gibi eksiklikleri içeren durumu ortaya koymakta olup Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık’a zemin hazırlamaktadır. Gülmeceyi Yaratan Karşıtlık’ta ise sebep-sonuç ilişkisi çerçevesinde eksikliklerin telafi edildiği ve sonuçta ürün olarak da “gülme” nin ortaya çıktığı görülmektedir.

Anahtar Sözcükler: Mizah teorileri, eksiklik, fıkra, gülme, karşıtlık.