İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 4, Sayı 17  Yaz 2015  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Hatıra Ahmedli CAFER

NO Makale Adı
1431008382 DÜNDEN BUGÜNE AZERBAYCAN MÜZİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Eski çağlara dayanan Azerbaycan müziği arkeoloji kazılar sonucu ortaya çıkmıştır. Daha sonraki yıllar ile ilgili ilk yazılı edebiyat kitabı olan “Kitab-ı Dede Korkut'ta, Nizami”nin ve Fuzuli'nin eserlerinde, Orta Çağ müzik yaşamına, türlerine, müzik aletlerine ilişkin zengin bilgiye yer verilmiştir. Azerbaycan müzik tarihinin ilk aşamasını âşık-ozan sanatı, sonraki aşamasını klasik makamlar oluşturmaktadır. Azerbaycan modlarının araştırmaları da orta çağ dönemine uzanmaktadır. 19 y.y. Avrupa müziğinin yayılması Azerbaycan kültürünü de etkilemiştir. 20 y.y. başları Azerbaycan müziğinin yeni yükseliş dönemi olarak nitelendirilmektedir. Üzeyir Hacıbeyov'un “Leyli ve Mecnun” operası Doğu’da ilk opera olarak tarihe girmiştir. Bu dönem Azerbaycan’da birçok müzik liseleri, konservatuvar, senfonik orkestra ve milli ensrümanlar orkestrası, tiyatrolar kurulmuştur. 1920-30 yıllarında yaranan Azerbaycan senfoni müziği 1940-1960 yıllar arası büyük gelişme sağlanmıştır. 1960-80'li yıllarda, Azerbaycan müziğinde yaşlı kuşak bestecilerinin aktif sanat faaliyetine yeni genç besteciler katılmıştır. 1988-1994 yıllarında Ermenilerin Karabağ'ın işgali, 20 Ocak ve Hocalı soykırımı ortaya çıkmıştır. Bu dönemde Azerbaycan bestecilerinin eserleri “20 Ocak”, “Karabağ” ve “Hocalı”’ya ithaf olarak 3 merhaleye bölünür. Bugün Azerbaycan müziği dünyanın birçok festivallerinde seslenerek çağa damgasını vurmuştur.
Anahtar sözçük: makam, âşık-ozan, opera, senfoni