İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 1, Sayı 4  Güz 2012  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Emet Egemen ASLAN

NO Makale Adı
1350644114 AVANOS ÇÖMLEKÇİLİĞİNDE KAYBOLAN BİR DEĞER: KARA FIRIN

ÖZET
Anadolu’da yapılan arkeolojik çalışmalar seramik üretiminin Neolitik Çağ’da başladığına işaret etmektedir. Yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen kalıntı ve buluntular bu coğrafyada seramik kültürünün ileri bir düzeye ulaştığını göstermektedir. Ancak bu zengin kültürün çok azı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Nevşehir iline bağlı Avanos ilçesi bu kültürü yansıtan, geleneksel çömlekçiliğin temsil edildiği en önemli üretim merkezlerinden biridir. Ancak halkın büyük bir kısmının seramik üretimi yaparak geçindiği Avanos’ta her geçen gün ekonomik nedenlerden seramik üretimi yapan atölyelerin bir bir kapandığı görülmektedir. Bu durumun önüne geçmek için, Avanos çömlekçiliğinin canlandırılmasına yönelik kurumsal ve bireysel çabalar olsa da, yeterli olamamaktadır. Dolayısıyla Avanos çömlekçiliği kaybolma tehlikesi içindedir.
Avanos çömlekçilerinin artık çok azı, yaşadıkları bu bölgeden çıkardıkları killeri işleyerek kullanmakta, tepme tezgahlarda bölgeye özgü geleneksel formları şekillendirmektedir. Geleneksel bir fırın olan Kara Fırın’da ürünlerini pişirmekte ve yine kendi kültürünü yansıtan dekorları bu ürünlerin üzerine işlemektedir.
Kara fırınlar yıllarca çömlekçiler tarafından yapılıp kullanılsa da, günümüzde sadece birkaç atölye bu fırınlarda pişirim yapmaktadır. Kara fırınlardan çıkan Allı- Güllü olarak yerel ağızda tabir edilen seramikler artık yok denecek kadar azdır. Ancak geleneksel Anadolu Çömlekçiliği’nde bir değer olan Kara fırının yok olmaması için bu fırınlar inşaa edilerek workshoplar yapılmalı ve gelecek nesle kültürel miras olarak aktarılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Avanos, Geleneksel Çömlekçilik, Kara Fırın, Yerel Ustalar