İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 68  Nisan 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Dilek TÜM CEBECİ

NO Makale Adı
1587820197 ANADOLU TÜRK DOKUMACILIK SANATINDA KULLANILAN BAZI DOĞAL BOYARMADDELER VE ÖZELLİKLERİ

Doğal boyamacılık, doğadan sağlanan çeşitli bitkiler ve böceklerdeki boyarmaddelerden elde edilerek gerçekleştirilen boyamacılık işlemidir. Bitki çeşitliliği anlamında Anadolu dünyanın en zengin bölgelerinden biridir. Bu anlamda Anadolu’da yüzyıllarca doğal boyar madde üretilmiş ve çeşitli alanlarda kullanılmıştır. Anadolu Türk geleneksel el sanatları içerisinde yer alan dokumacılık kültüründe de bu boyar maddeler kullanılmıştır. Ancak, 19. yüzyılın sonlarında sentetik boyar maddelerin gelişmesi ile doğal boyarmaddelerin kullanımı azalmıştır. Günümüzde sentetik boyar maddelerin toksik ve kanserojen atıklar ürettiğinin ve çevre kirliliğine sebep olduğunun farkedilmesi nedeni ile doğal boyamacılık tekrar büyük önem kazanmıştır. Bu çalışmada Anadolu Türk el dokuma sanatları içinde kullanılan boyar maddeler araştırılmış ve bazı uygulama çalışmaları sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Doğal boyama, mordanlama, bitkisel renklendirme