Hamam, Türk geleneğinde hem dinsel hem fiziksel temizlik için gerekli temizlenilen, yıkanılan mekanlardır. Selçuklular, Beylikler ve Osmanlılar devrinde zaviyeli camilerin çevresinde dini, ticari ve askeri yapılar ile başlayarak daha sonra külliyeler içinde vakıf sistemi ile yer almıştır. Hamamlar yalnızca yıkanılan yerler değil, her sınıf halka açık, sosyal hayatta değişik toplum tabakaları arasındaki iletişimi sağlayan mekânlardı. Bulundukları merkezi etkiliyor ve merkezden etkileniyorlardı. Müslümanlar gibi azınlıklar da, dini farklılıklar nedeni ile kendi cemaatlerinin vakıf hamamlarını, toplu yaşadıkları mahallelerde kurmuşlardı.
Türklerde hamam kültürü edebiyatımızda, mimaride ve güzel sanatlarda yer almıştır. Türk resminde hamam kültürü minyatür örnekleri ile başlar. Hamamla ilgili minyatürlere "Surname-i Hümayun", "Hünername", "Zenname" v.b. kitaplarda rastlıyoruz. Abdullah Buhari batı resim tekniğine geçişin ilklerindendir. Sanatçının "Kurnada yıkanan kadın" ve "Kaplıcada yıkanan erkekler" tabloları I.Ahmet albümünü süslüyor. Ressam Münif Fehim'in "Kadınlar hamamı" tablosu sıcaklıkta kurna başında yıkanan, göbek taşında terleyen ve leğende çamaşır yıkayan kadınları gösteren hareketli, gerçekçi bir kompozisyondur. Türk Hamamı'nın resimlere konu oluşu, yabancı gezginlerin gezi notları ve bazen kendilerinin, bazen de onların anlattıklarını çizen yabancı sanatçıların resimleriyle yaygınlaşmıştır. Türk ressamlar tarafından hamam konusu tıpkı harem gibi gizli kalması gereken bir gelenek gibi düşünülüp, sıkça işlenmemiştir. Türk hamamı, tarihin çok eski çağlarından çıkıp, günümüze kadar gelen, Türk insanının kültür ve yaşam zenginliğine pek çok alanda ışık tutacak nitelikte bir olgudur. Atalarımızdan bize kalan bu kültür mirasımızı sadece eski yapıları ile değil, sağlık, sosyal yaşam ve sanat değerleri ile koruyup, geliştirerek resim sanatına yansımalarını sağlamak, gelecek kuşaklara aktarılması için Türk resim sanatçılarına büyük görevler düşmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türk Hamamı, Gelenek, Kültür, Türk Resim Sanatı