İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 5, Sayı 27  Kış I 2016  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Haluk Arda OSKAY

NO Makale Adı
1479594817 CANSIZ BEDENİN SANATIN KONUSU HALİNE GELMESİ VE POST MORTEM FOTOĞRAF

Ölüm ve sonrası, yaşamın doğal bir parçası olarak insanoğlunun var oluşundan beri her zaman cevaplandırmaya çalıştığı ve asla cevaplayamadığı bir olgu olarak yaşam döngüsünün ayrılmaz bir parçasıdır. “Yaşıyor olmak” durumunun tam tersi olmasına karşın ironik biçimde yaşam pratiklerinin bir çoğunda ölüm kavramının yansımalarını bulmak mümkündür. Tarih öncesi insan yaşamına dair edinilen bilgilerde, mezarların ve defin işlemi sırasında ölünün yanına bırakılan eşyaların önemli bir yeri vardır. Antik çağlardan günümüze kalan en önemli yapılardan anıt mezarlar, zigguratlar, piramitler, lahitler, mezar taşları da ölüm ve sonrasıyla ilintilidir. Hayattan ayrılmaz bir parça olarak ölüm ve dolayısıyla cansız beden, mimaride olduğu gibi sanatın da konusu haline gelmektedir.Sanatın konusu olarak, Antik Roma döneminde, ata kültü ritüeli olarak cansız bedenin yüzünden balmumu kalıp kullanılarak çıkartılan portre; Rönesans dönemi ve sonrasında cansız bedenin yağlıboya portresinin yapılması gibi bir çok farklı örneği olmasına rağmen en çarpıcı ve sıra dışı uygulama alanını fotoğrafın icadıyla beraber cansız bedenin fotoğraflanma işlemi olan post mortem fotoğrafla yaşamaktadır. Özellikle 19. yüzyılda ölü bedenin temiz günlük kıyafetlerle, makyajlanarak, hayattaymış gibi poz verdirilerek ve diğer aile bireyleriyle beraber fotoğraflanmasıyla ortaya çıkan post mortem fotoğraf dönemin şartları gereği hayatını kaybeden aile bireyinin anısını yaşatmak amacıyla kullanılmaktaydı. Günümüz fotoğraf sanatında ise bir çok sanatçı cansız bedeni (veya cansız gibi duran bedeni) ve beden parçalarını çalışmalarının konusu haline getirmektedir. Cansız bedenin ve beden parçalarının estetize edilerek fotoğraf sanatının konusu haline gelmesinin tarihsel süreci ve günümüz fotoğraf sanatında konusu post mortem fotoğraf olan sanatçılarının yapıtlarının irdelenmesi, “Cansız Bedenin, Sanatın Konusu Haline Gelmesi ve Post Mortem Fotoğraf” başlıklı çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Fotoğraf, Post Mortem, Cansız Beden.