İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 5, Sayı 26  Güz II 2016  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Tolga ÖNTÜRK

NO Makale Adı
1477464024 SÜNBÜL-ZÂDE VEHBÎ DİVANI’NDA ŞİİR VE ŞAİR İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER

Edebiyatımızda ilk kez “Büyük Doğu” dergisinde kullanılan bir terim olan poetika, “yapmak, üretmek, yaratmak” anlamına gelen “poiein” kelimesinden türemiştir. Edebiyat terimi olarak şairlerin bağlı oldukları veya önemsedikleri şiir görüşü anlamına gelmektedir. Batıda Aristoteles’in yazdığı “Poetika” adlı eser bu alanda yazılmış ilk eser olarak kabul edilirken, bundan sonra çeşitli vesilelerle gelişme kaydeden bu kavram, 20. yüzyıldan itibaren bir araştırma yöntemi olarak uygulanagelmiştir. Divan şiirinde özellikle tezkirelerde, bazı dibâcelerde ve eserlerin sebeb-i telif kısımlarında poetik görüşlere rastlamak mümkündür. Bunun yanı sıra pek çok divan şairi, divanlarının muhtelif kısımlarında şiir ve şairle ilgili düşüncelerini ifade etmişlerdir. Şiir ve şairle ilgili görüşlerin ortaya konması, şairin şiire bakışının nasıl olduğu ve dönemin şiir anlayışını görebilmek açısından önemlidir. Farklı temayüllerin ve edebi çeşitliliğin bol olduğu bir dönem olan on sekizinci yüzyıldaki divan şairlerinden olan Sünbül-zâde Vehbî’nin Divanı’nda da genel olarak şiir, şairin kendi şiiri ve başka şairlerle ilgili görüşlere rastlamak mümkündür. Bu çalışmada farklı bir şiir anlayışı benimseyen Sünbül-zâde Vehbi’nin Divanı’nda şiir ve şairlerle ilgili genel görüşlere yer verilmiştir. Bu vesile ile şairin hem dönemindeki şiir atmoseferine ve şairlere bakışının hem de genel olarak şiir mefhumu ve divan şiirine bakışının nasıl olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Poetika, Sünbül-zâde Vehbî, Divan edebiyatı, 18. yüzyıl, şiir, şair.