ÖZET

Yeni orta sınıfın kültürel bir dil arayışı içine girmesi sonucunda, piyasanın kültürel metalarının yeniden şekillendiği 1990’lı yıllarda Türkiye’de yönelik bir yapılanma ve hizmet sektörü oluştu. Bu yüzden 90’lı yıllar iktisattan çok kültürün ön plana çıktığı bir dönem olarak, ulus devlet modelinin tarihe karıştığı ve küreselleşmeyle beraber başlayan neoliberal söylemler de düşünüldüğünde gerçek bir kırılma noktası olmuştur.
Türkiye’de 12 Eylül sonrasında uzun bir süre politik söylemlerden uzak durmak zorunda kalan sanatçılar bu süreçte büyük ölçüde kimlik üzerinden yapılanan yeni bir politik temsili işlerinde kullanmaya ve bir çok toplumsal olguyla beraber yakın ve şimdiki tarihi de sorgulamaya başlarlar. Küresel ölçekte siyasallığa daha fazla ilgi göstermeye başlayan bu sanat ortamında, politikayı kavramsallık sonrası oluşan yeni bir dil ve sosyolojiyle yorumlayan dönemin sanatçıları 70’lerdeki söylemlerin getirdiği sosyalist bir eleştiriye ait görselliği değil, içinde bulundukları coğrafyaya ait kültürel, sosyolojik ve tarihi olguları, batı’da 68 sonrası başlamış ve evrilmiş olan yeni bir dilin getirdiği görsellik ve anlayışla eleştirmeye başlamışlardır. Modern sanat anlayışının elitist ve sınıfsal ayrımında yeşeren sanat tarzları karşısında yeni ifade olanakları arayan sanatçılar toplum, kimlik, cinsiyet politikaları, yerellik, gelenek, iktidar gibi olgulara karşı yeni bir karşı çıkış aracı olarak sanatı kullanmışlardır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 90’lı yılların kültürel ve politik iklimiyle beraber modern-postmodern anlamda kimliğin ve cinsiyetin ele alınışını inceleyip yorumlayarak dönemin sanat dinamikleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler: Toplumsal Kimlik, Cinsiyet Politikaları, Çağdaş Sanat, 1990’lar